ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ၊ ကရာခ်ိ ဆိပ္ကမ္းတြင္ Hapag Lloyd သေဘၤာလိုင္းမွ MV Tolten ကုန္ေသတၱာသေဘၤာသည္ ဆိပ္ကမ္း
တံတားကပ္ရန္ခ်ည္းကပ္စဥ္ ဆိပ္ကမ္း၌ ႀကိဳးခ်ည္ဆိုက္ကပ္ထားေသာ MV Hamburg Bay ကိုပြတ္တိုက္မိၿပီး MV. Tolten ေပၚမွ ကုန္ေသတၱာမ်ား ေရထဲသို႔ ျပဳတ္က်သြားခဲ့ပါတယ္။ ျပဳတ္က်သြားေသာ ကုန္ေတၱာမ်ားကိုျပန္လည္ ဆယ္ယူရန္ႀကိဳးစားလ်က္႐ွိပါတယ္။
သေဘၤာခ်င္းတိုက္မိမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဆုံး႐ုံးမႈမ်ားအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးရန္ တာဝန္မ်ား ကိုအက်ဥ္းမ်ွ႐ွင္းျပလိုပါတယ္။ေရေၾကာင္း အာမခံ ကိစၥအလို႔ဌာ သေဘၤာခ်င္းတိုက္မိမႈ (Collision) တြင္ သေဘၤာဟူေသာ စကားရပ္ကို အဓိပၸါယ္ဖြင့့္ဆိုရာ၌ "ေရေၾကာင္းသြားလာေရးတြင္ အသုံးျပဳေသာ မည္သည့္ေရယာဥ္ကိုမဆို" လို႔ ႔အဓိပၸါယ္ဖြင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပင္လယ္ကူး liner သေဘၤာမွသည္ အမိႈက္သယ္ barge အထိ အားလုံးအက်ဳံးဝင္ပါတယ္။ေရြ႕လ်ားေရနံတူးစင္ (mobile oil drill rig)ကိုလည္း သေဘၤာလို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ခ်ထားေသာ္ သေဘၤာ၏ ေက်ာက္ဆူး ႀကိဳးကို ဝင္တိုက္မိပါကလည္း သေဘၤာခ်င္း တိုက္မိမႈ (Collision) ဟုပင္သတ္မွတ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေရေၾကာင္းျပေဗာ္ယာ၊ ဆိပ္ခံတံတား၊ ေဗာတံတား တို႔ကို သေဘၤာဝင္တိုက္မိမႈကိုေတာ့ Collision လို႔ မေခၚပါဘူး။
သေဘၤာခ်င္းတိုက္မိမႈတြင္ေလ်ာ္ေၾကးေပးရန္တာ ဝန္ကိုသတ္မွတ္ႏိုင္ဖို႔ မည္သူမွားသလဲဆိုတာ အရင္ ဆုံးျဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုဆုံးျဖတ္ရာမွာ-
၁။ သေဘၤာ၂ စီးစလုံးဘယ္သူမွမမွားတဲ့ အေနအထား၊ ဥပမာေ႐ွာင္လႊဲလို႔မရတဲ့ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ေၾကာင့္ (force majeure)။
၂။ သေဘၤာတစ္စီးတည္းက လုံးလုံး လ်ားလ်ား မွားယြင္းမႈ (ယခုျဖစ္ရပ္)။
၃။ သေဘၤာနစ္စီးစလုံးကမွားယြင္းမႈ (both to blame collision) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
သေဘၤာႏွစ္စီးလုံးမွားယြင္းမႈတြင္မွားယြင္းမႈေၾကာင့္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးရန္တာဝန္ကို က်ေနာ္၏ "ပင္လယ္ေရေၾကာင္း ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ သိေကာင္းစရာမ်ား " စာအုပ္တြင္႐ွင္းျပထား ပါတယ္။ (စာအုပ္ေၾကာ္ျငာ ျဖတ္ဝင္တာမဟုတ္ပါ)ယခုကရာခ်ိဆိပ္ကမ္းတြင္ သေဘၤာခ်င္းတုိက္မိမႈသည္ ဆိပ္ကမ္းတံတားကပ္ရန္္ခ်ည္းကပ္လာေသာ္ berthing MV. Tolten သေဘၤာ၏ မွားယြင္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္မည္ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ MV. Toltenအေနျဖင့္ တစ္ဖက္ကအတိုက္ခံရတဲ့ MV Hanburg Bay သေဘၤာ၏ ပ်က္စီးဆုံး႐ုံးမႈေတြကို အေလ်ာ္ေပးဖို႔ တာဝန္႐ွိလာပါတယ္။
၁။ MV. Hamburg Bay သေဘၤာကိုယ္ထည္ ပ်က္စီးမႈအတြက္ လာတိုက္တဲ့ MV. Tolten ၏ သေဘၤာ ကိုယ္ထည္အာမခံကုမၸဏီ (Hull insurance underwriter)က ေလ်ာ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုေလ်ာ္ေပးရာမွာ International Hull Clauses (2003) ၏ clause 6. 3/4 ths Collision Liabilityအရ MV. Hambutg Bay ကိုယ္ထည္ပ်က္စီးဆုံး႐ုံးမႈတန္ဖိုး၏ ၄ပုံ ၃ပုံ ကိုသာ သူ႔ဆီမွာ အာမခံထားတဲ့ MV. Tolten ကိုယ္စားေလ်ာ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္တဲ့ ၄ပုံ ၁ပုံကို MV. Tolten က ကိုယ့္ဖာသာ ေလ်ာ္ေပးရပါေတာ့မယ္။
ဒီေနရာမွာေဆြးေႏြးလိုတာက ဘာေၾကာင့္ သေဘၤာကိုယ္ထည္အာမခံ (Hull insurance underwriter) ေတြက သူတို႔ဆီမွာ သေဘၤာ ကိုယ္ထည္အာမခံထားတဲ့ သေဘၤာေတြက အျခားသေဘၤာကိုတုိက္မိလို႔ အေလ်ာ္ေပးရရင္ အျပည့္မေလ်ာ္ဘဲ ပ်က္စီးမႈတန္ဖိုး၏ ၄ပုံ ၃ပုံ သာေလ်ာ္ရတာလဲ။အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ Hull insurance underwriter က သူ႔ဆီမွာအာမခံထားတဲ့ သေဘၤာက အျခားသေဘၤာကိုတိုက္မိလို႔ သူ႔တစ္ပါးထိခိုက္မႈအတြက္ေလ်ာ္ေၾကး (third party liability) ကိုအျပည့္ေလ်ာ္ေပးလိုက္ပါ က တိုက္မိသမ်ွ အာမခံကေလ်ာ္လိမ့့္မယ္ဆိုၿပီး အာမခံထား ထားတဲ့ သေဘၤာပိုင္႐ွင္တို႔၊ ship operator တို႔အေနျဖင့္ မဆင္မျခင္မႈ၊ ေပါ့ဆမႈေတြ႐ွိလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာမခံထားသူ သေဘၤာပိုင္႐ွင္ဘက္ကလည္း တာဝန္ယူစိတ္႐ွိေစရန္၊ ဆင္ျခင္တုံတရားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေစရန္(prudence)၊ ျဖစ္ေပၚႏိုင္တဲ့ ေဘးအႏၲရာယ္အလားအလာကိုလည္း အေလးဂ႐ုျပဳလာေစရန္ (risk awareness) အတြက္ မိမိသေဘၤာျဖင့့္တိုက္မိ၍ အျခား သေဘၤာ၏ကိုယ္ထည္ပ်က္စီးဆုံးရံုးမႈတန္ဖိုး၏ ၄ပုံ၁ပုံကို သေဘၤာပိုင္႐ွင္ကို တာဝန္ျပန္ယူခိုင္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တို္က္ခံရတဲ့အျခား သေဘၤာေပၚက ကုန္ပစၥည္းေတြရဲ႕ ပ်က္စီးဆံုး႐ုံးမႈကိုေတာ့ Hull insurance underwriter ေတြကမေလ်ာ္ေပးပါဘူး။
သေဘၤာပိုင္႐ွင္ေတြက သူတစ္ပါးထိခိုက္မႈ ေလ်ာ္ေၾကး (third party liability)ေတြျဖစ္တဲ့ အျခား သေဘၤာကိုယ္ထည္ပ်က္စီးမႈအတြက္က်န္တဲ့ ၄ပုံ၁ပုံ ေလ်ာ္ေၾကးနဲ႔ အျခားသေဘၤာေပၚက ကုန္စည္ပ်က္စီးမႈအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေတြကိုေပးေလ်ာ္ႏိုင္ေစဖို႔ ၁၈၅၀ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္မွာ Protection and Indemnity Clubs ေတြေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။Protection and Indemnity Mutual Insurance လို႔ေခၚတဲ့ အာမခံလုပ္ငန္းကေတာ့ တျခားအာမခံေတြနဲ႔ လံုး၀မတူတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ မယူတဲ့အာမခံ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ P&I Club, P and I, Third-Party Insurance စတဲ့နာမည္ေတြနဲ႔ အသိမ်ားတဲ့ ဒီအာမခံဟာ သမ၀ါယမအသင္း သေဘာနဲ႔ သေဘၤာပိုင္ရွင္ေတြ အစုစပ္ထည့္၀င္ ဖြဲ႕စည္းထာတဲ့ အျမတ္မယူေသာ (Non Profit-making Insurance) အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။ P&I အာမခံဟာ သူတစ္ပါး ထိခိုက္မႈအာမခံ (Third-Party Liability Insurance) ျဖစ္ပါတယ္။
သေဘၤာပိုင္ရွင္ တစ္ေယာက္ဟာ သူ႔သေဘၤာရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မွုကေန ေပၚေပါက္လာျပီး သေဘၤာကိုယ္ထည္အာမခံ ေပၚလစီတြင္လည္း အက်ဳံးမဝင္သည့္္ တစ္ျခားသူ (Third Party) ေတြအေပၚဥပေဒအရေပးေလ်ာ္ ရမည့္တာဝန္ နွင့္ စာခ်ဳပ္စာတမ္း အရ ေပးေလ်ာ္ရန္ ရွိတဲ့ ဒဏ္ေငြနဲ႔ ေလ်ာ္ေၾကး (Legal Liabilities and Contractual Liabilities) ေတြကို တာ၀န္ယူေပးေလ်ာ္ပါတယ္။ သေဘၤာပိုင္ရွင္ေတြရဲ႕ ဥပေဒ အက်ဳိးေဆာင္ အျဖစ္နဲ႔လည္း ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ သေဘၤာပိုင္ရွင္ တစ္ေယာက္အတြက္ စားစရာ မရွိခဲ့ရင္ေတာင္ ေလ်ာ္စရာအတြက္ ပူပင္စရာ မလိုေတာ့တဲ့ အာမခံမ်ိဳးျဖစ္တာေၾကာင့္ မရွိမျဖစ္ ထားၾကရတဲ့ အာမခံျဖစ္ပါတယ္။P&I Club ဟာ တျခားအာမခံ အမ်ိဳးအစားေတြလို Premium မေကာက္ေပမယ့္ ႏွစ္စဥ္ထည့္၀င္ေငြ Calls ေတြ ေကာက္ခံပါတယ္။ ကုန္က်စရိတ္ေတြ ႏုတ္ၿပီး လိုေငြေပၚေပါက္ေနပါက သေဘၤာ ပိုင္ရွင္မ်ားမွ အခ်ိဳးက် Calls မ်ား ထပ္မံ ထည့္၀င္ရျခင္း၊ ပိုေငြမ်ားရွိပါက ေနာင္ႏွစ္ Calls ကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေကာက္ခံျခင္း ျပဳလုပ္ပါတယ္။
၂။ တိုက္မိတာက သေဘၤာမဟုတ္ဘဲ အေသစို္က္စြဲထားေသာ၊ ေရေပၚ ေပၚေလာ္ ေပၚေနေသာအရာဝတၱဳ (Fixed and Floating Objects) မ်ားျဖစ္သည့္ ေရေၾကာင္းျပေဗာ္ယာ၊ ဆိပ္ကမ္းတံတားမ်ားျဖစ္ပါက သေဘၤာကိုယ္ထည္ အာမခံ (Hull insurance) ကမေလ်ာ္ပါဘူး။ ေလ်ာ္ေပးေစလိုပါက အာမခံကုမၸဏီ ႏွင့္ ၾကိဳတင္ သေဘာတူညီမႈရယူၿပီး အာမခံေပါလစီ တြင္ထည့္သြင္းထားရန္ IHC (2003) clause 37 တြင္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အကယ္၍ အာမခံ ကုမၸဏီႏွင့္ ႀကိဳတင္သဘာတူထားမႈ မ႐ွိခဲ့ပါက သေဘၤာပိုင္႐ွင္၏ P&I club က သေဘၤာပိုင္႐ွင ္ကိုယ္စား ေလ်ာ္ေပးပါတယ္။ ၂၀၁၈ ဇန္နဝါရီလ ၂ရက္ေန႔ မနက္ကၾကည့္ျမင္တိုင္ကမ္း နားေစ်း အနီး႐ွိ NGJ ဆိပ္ခံေဗာတံတားတစ္ခုကို စားအုန္းဆီတင္တဲ့ သေဘၤာ AU Virgo ကဝင္တိုက္မိပါတယ္။ သေဘၤာေရာ၊ ဆိပ္ခံေဗာတံတား ေရာအနည္းငယ္ပ်က္စီး သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆိပ္ခံေဗာတံတားကို စားအုန္းဆီတင္ သေဘၤာဝင္တိုက္မိမႈသည္ Fixed and Floating Objects ကိုဝင္တိုက္တာျဖစ္လို႔ သေဘၤာက ဆိပ္ခံေဗာတံတားကို အလားတူ နည္းျဖင့္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
၃။ MV Tolten ကုန္ေသတၱာသေဘၤာ ေပၚကေရထဲျပဳတ္က်တဲ့ ကုန္ေသတၱာ ၂၁ လုံးအတြက္ကေတာ့ သယ္လာတဲ့ သေဘၤာက Hague/Visby Rules (သို႔) Carriage of Goods by Sea Act(1971) ၏ Article IV rule 2.a အရ error of navigation and ship management ကင္းလြတ္ခြင့္ ထဲမွာအက်ဳံးဝင္လို႔ အေလ်ာ္ေပးစရာမလိုပါဘူး။ (Hanburg Rulesမွာေတာ့ navigational fault ကိုကင္းလြတ္ခြင့္ မေပးထားပါဘူး။ဒါေၾကာင္ သေဘၤာပိုင္႐ွင္ေတြက Hamburg rules ကိုမႀကိဳက္ၾကပါဘူး။)
၄။ လာပြတ္တိုက္တဲ့ MV Tolten ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာ ပ်က္စီးမႈကေတာ့ သေဘၤာကိုယ္ထည္ အာမခံ ကုမၸဏီကေလ်ာ္ေပးပါမယ္။ IHC(2003) ၏ clause 2 တြင္ အာမခံေပၚလစီမွာ အက်ဳံးဝင္တဲ့ အေလ်ာ္ရမည့္ ထိခိုက္ပ်က္စီးပ်က္စီးမႈအမ်ိဳးအစား မ်ားကိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။Clause 2.2.3 မွာေဖာ္ျပထားတာက မာလိန္မႈး၊ သေဘၤာ အရာ႐ွိမ်ား၊ သေဘၤာအမႈထမ္းမ်ား၊ ေရေၾကာင္းျပ အရာ႐ွိမ်ား၏ မဆင္မျခင္မႈ၊ ေပါ့ဆမႈေၾကာင့္ အာမခံထားေသာ္ သေဘၤာ ပ်က္စီးပါက အာမခံ ေပၚလစီ တြင္အက်ဳံးဝင္ ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ MV Tolten ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာ၏ ကိုယ္ထည္ပ်က္စီးမႈအတြက္ အာမခံကုမၸဏီက အေလ်ာေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။
၅။ ေရထဲျပဳတ္က်ကုန္တဲ့ ကုန္ေသတၱာေတြျပန္လည္ ဆယ္ယူဘို႔ နဲ႔ ပ်က္စီးသြားတဲ့ သေဘၤာအပ်က္အစီး အပိုင္းအစေတြကို ရွင္းလင္း ဖယ္ရွားဖို႔ကို Hull insurance underwriter ေတြက တာဝန္ မယူပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ MV Tolten ရဲ႕ P&I Club က ဆယ္ယူစရိတ္၊ ႐ွင္းလင္းစရိတ္ေတြအတြက္ က်ခံေပးရပါမယ္။
Source : Myanmar shipping guide
ReadMore : ကုန္ေသတၱာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ပုံအဆင့္ဆင့္
