ကုန္ေသတၱာသေဘၤာလုပ္ငန္းကြန္ယက္ တည္ေထာင္ရာတြင္ လႊမ္းမိုးေသာ အဓိက် သည့္ အခ်က္မ်ားကို စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားက ေအာက္ပါအတိုင္းေဖာ္ျပထားပါသည္-
• သေဘၤာေပၚရွိကုန္တင္သည့္ေနရာကိုစီမံခန္႔ခြဲျခင္း (space management)
• ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုကဝန္ေဆာင္မွုေပးနိုင္သည့္ ေနာက္ခံကုန္းတြင္းပိုင္းေဒသ (hinterland)
• ဘက္စုံသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး (intermodal transport)
• ဆိပ္ကမ္း (port)
• သတင္းအခ်က္အလက္စီမံခန္႔ခြဲသည့္စနစ္ (management information system)
• ပစၥည္းကိရိယာပံ့ပိုးေပးနိုင္မွု (equipment supply)
• ဆိပ္ကမ္းလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သူမ်ား (terminal operators)
သေဘၤာေပၚရွိကုန္တင္သည့္ေနရာကိုစီမံခန္႔ခြဲျခင္း (space management)
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
သေဘၤာေပၚရွိကုန္တင္သည့္ေနရာကို မၽွေဝအသုံးျပဳျခင္းသည္ ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာလုပ္ငန္း ကြန္ယက္အတြက္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အႏၲရာယ္ျဖစ္နိုင္ေခ် (financial risk) ကိုေလ်ာ့ခ်ေပးနိုင္ၿပီး အရြယ္အစား ႀကီးမားေသာ သေဘၤာမ်ားကို အသုံးျပဳျခင္း ျဖင့္ စီးပြားေရးအရတြက္ေျခကိုက္မွု (economies of scale) ကို ရရွိေစနိုင္သည္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ကုန္တင္သည့့္ ေနရာမၽွေဝအသုံးျပဳျခင္း၊ ကုန္ေသတၱာ ထားသည့္ေနရာ ငွားရမ္းအသုံးျပဳျခင္း၊ သေဘၤာခရီးစဥ္မ်ားကို ညႇိႏွိုင္းစီစဥ္ျခင္း စသည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လာနိုင္သျဖင့္ ထိုလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မွု ပုံစံသည္ ကြန္ယက္အတြင္းရွိသေဘၤာကုမၸဏီမ်ားအတြက္ အရြယ္အစား ႀကီးမားေသာ သေဘၤာအသစ္မ်ား ပိုမိုမွာယူနိုင္ရန္ အေျခအေနေပးလာပါသည္။ ကုန္တင္ သည့္ေနရာကို မၽွေဝအသုံးျပဳျခင္းသည္ ကုန္ေသတၱာသေဘၤာမ်ား အတြက္ မတည္ရင္းႏွီးေငြကို ေလ်ာ့ခ် နိုင္ၿပီး စီးပြားေရးအရတြက္ေျခကိုက္မွုကို ရရွိေစနိုင္ပါသည္။
ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုကဝန္ေဆာင္မွုေပးနိုင္သည့္ေနာက္ခံကုန္းတြင္းပိုင္းေဒသ Hinterland
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုက ဝန္ေဆာင္မွုေပးနိုင္သည့္ ေနာက္ခံကုန္းတြင္းပိုင္းေဒသ (hinterland)ဆိုသည္မွာ ကုန္ပစၥည္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးရန္ ဝယ္လိုအားကို ျဖစ္ေပၚ ေစသည့္ေနရာေဒသျဖစ္သည္။ ကမၻာႏွင့္အဝွမ္းေျပာင္းလဲလာေသာ ထုတ္လုပ္မွုႏွင့္ စားသုံးမွုပုံစံမ်ားေၾကာင့္ ဆိပ္ကမ္းမ်ားတြင္လည္း hinterland တည္ေဆာက္ပုံ ေျပာင္းလဲ လာပါသည္။
ဘက္စုံသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး (intermodal transport)
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
ဘက္စုံသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းသည္ ရထား၊ ထရပ္ကား၊ ျပည္တြင္း ေရေၾကာင္းစသည့္ အျခားသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လိုက္သည့္ အခါ လမ္းခရီးတြင္တစ္ဆင့္လႊဲေျပာင္းျခင္း (transhipment) ကို ျမန္ဆန္ေစၿပီး ကုန္ေသတၱာသယ္ယူပို႔ေဆာင္မွုကို လမ္းတေလၽွာက္လုံးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ ဝန္ေဆာင္မွုလုပ္ငန္း (through container service) ကိုေပးစြမ္းနိုင္သည္။
ကုန္ေသတၱာသေဘၤာလုပ္ငန္းကြန္ယက္တြင္ပါဝင္သူမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ သည့္အခါတြင္ ဘက္စုံသယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သူမ်ား၏ အရင္းအျမစ္ မ်ားကို ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ အေဆာက္အဦႏွင့္ စက္ကိရိယာမ်ား စသည့္ လုပ္ငန္းေခ်ာေမြ႕ေစရန္လိုအပ္ခ်က္မ်ား (physical facilities) ကိုထပ္မံ ရင္းႏွီး ျမႇုပ္ႏွံရန္လိုအပ္ခ်က္ကို ေလ်ာ့ခ်နိုင္ပါသည္။ ထိုသို႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔ေသာ ဝန္ေဆာင္မွုလုပ္ငန္းမ်ားကို ကုန္တင္ပို႔သူမ်ားအားေပးစြမ္းနိုင္ ပါသည္။
ဝန္ေဆာင္မွု အႀကိမ္အေရအတြက္၊ ကုန္စည္ပို႔ေဆာင္မွုတြင္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရမွု၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္နိုင္သည့္ ပမာဏႏွင့္စြမ္းရည္ စသည့္ ကုန္တင္ပို႔သူမ်ား၏ ေမၽွာ္မွန္းခ်က္မ်ား ျမင့္မားလာသည္ႏွင့္အမၽွ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ ဘက္စုံသယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး ဝန္ေဆာင္မွု လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္သူမ်ားအား ဖိအားေပးလာပါသည္။ ကုန္တင္ပို႔သူမ်ားသည္ ကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ျဖဴးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ (supply chain) တစ္ခုလုံးတြင္ လက္က်န္ ကုန္ပစၥည္း (inventories) အနည္းဆုံးျဖစ္ေစရန္အတြက္ အေလးအနက္ထားသျဖင့္ လိုင္နာသေဘၤာကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ဝန္ေဆာင္မွုကို လုပ္ငန္းစဥ္တေလၽွာက္လုံး ျခဳံငုံမိေစရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ဆိပ္ကမ္းမ်ား Port
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုသည္ ေရေၾကာင္းျဖင့္ေရာက္ရွိလာေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ကုန္း ေၾကာင္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးသည့္လုပ္ငန္းကို အဓိကထားေဆာင္ရြက္ၿပီး ပထဝီဝင္ အေနအထားအရ မတူညီသည့္ေနရာေဒသမ်ားအၾကား ဆက္သြယ္မွုကို လြယ္ကူ ေခ်ာေမြ႕ေစသည္။ ထို႔အျပင္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုသည္ ပင္မသေဘၤာ (mother vessel or main liner) ႏွင့္ ပံ့ပိုးသေဘၤာမ်ား(feeder vessels) အၾကား ကုန္ေသတၱာမ်ားကို တစ္ဆင့္လႊဲေျပာင္းေပးရာေနရာ (transshipment hub) လည္းျဖစ္သည္။ ကုန္ ေသတၱာသေဘၤာကုမၸဏီမ်ားသည္ ၎တို႔၏သေဘၤာမ်ားျဖင့္ သယ္ေဆာင္လာေသာ ကုန္ေသတၱာမ်ားကို တစ္ဆင့္လႊဲေျပာင္းရာတြင္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေစေရးအတြက္ ဆိပ္ကမ္းမ်ားႏွင့္ပိုမိုနီးစပ္စြာ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ အေလးထားေဆာင္ရြက္ လာၾကသည္။
သတင္းအခ်က္အလက္စီမံခန္႔ခြဲသည့္စနစ္ (management information system)
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာသည္ သေဘၤာလိုင္းမ်ားအား လုပ္ငန္း တိုးတက္ မ်ားျပားလာသည္ႏွင့္ အမၽွစီပြားေရးအရတြက္ေျခကိုက္မွုကို ရရွိလာနိုင္ေစ သည္။ ယေန႔အခါတြင္ သေဘၤာလိုင္းအမ်ားစုသည္ ကုန္ပစၥည္းတင္ေဆာင္သြားသည့္ လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ေရာက္ရွိသည့္ေနရာကိုေျခရာခံျခင္း (track and trace) ၊ အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာကိစၥမ်ား၊ သေဘၤာအခ်ိန္စာရင္း၊ အီလက္ထေရာနစ္စာရြက္စာတမ္း ဝန္ေဆာင္မွုစသည္တို႔ကို အင္တာနက္မွတစ္ဆင့္ (online) ဝန္ေဆာင္မွုေပးလာ ၾကပါသည္။ ကုန္တင္ပို႔သူမ်ားႏွင့္ကြန္ယက္အတြင္းရွိ အျခားလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သူ မ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ သတင္းအခ်က္အလက္စီးဆင္းမွု ကိုရရွိေစနိုင္ေရးအတြက္ ကုန္ေသတၱာသေဘၤာကုမၸဏီမ်ားသည္ သတင္းအခ်က္ အလက္ႏွင့္ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္အသုံးျပဳနိုင္ရန္ ရင္းႏွီး ျမႇပ္ႏွံမွုမ်ားကို ျပဳလုပ္လာၾကသည္။
ကုန္ေသတၱာအခြံပံ့ပိုးေပးနိုင္မွု (equipment supply)
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
ကုန္ေသတၱာသေဘၤာလုပ္ငန္းတြင္ ကိရိယာ (equipment) ဆိုသည္မွာ ကုန္တင္ပို႔သူမ်ားအတြက္ ကုန္ေသတၱာအလြတ္မ်ားကို သင့္ေတာ္သည့္ အခ်ိန္ သင့္ေတာ္ သည့္ေနရာတြင္ ပံ့ပိုးေပးျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။ ကုန္ေသတၱာကို အသုံးျပဳျခင္းသည္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး နည္းလမ္းမ်ားအၾကား ကုန္ပစၥည္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္မွုကို ပိုမို လြယ္ကူေစသည္။ ကုန္ေသတၱာမ်ားသည္ ဝယ္ယူရန္၊ ငွားရမ္းရန္ႏွင့္ ျပဳျပင္ရန္ စရိတ္စကႀကီးမားသည့္အတြက္ ကုန္ေသတၱာစီမံခန္႔ခြဲမွုသည္ ခက္ခဲေသာအလုပ္ တစ္ခု ျဖစ္သည္။
ကုန္ေသတၱာအလြတ္မ်ားကို ကုန္တင္ပို႔သူမ်ားအား ကုန္က်စရိတ္ သက္သာစြာ ျဖင့္ ပံ့ပိုးနိုင္ေရးအတြက္ ကုန္က်စရိတ္အေပၚ ထိုက္တန္သည့့္ရလာဒ္ရရွိနိုင္သည့္ ကြန္ယက္မ်ား (cost-effective network) တည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းရန္ လိုအပ္ခ်က္မွာ ျမင့္မားလာပါသည္။ ကုန္ေသတၱာသေဘၤာကုမၸဏီမ်ားအတြက္ ထိုရည္မွန္းခ်က္ကို ေအာင္ျမင္မွုရရွိရန္ နည္းလမ္းတစ္ခုမွာ ကုန္ေသတၱာ ငွားရမ္းသည့္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္းျဖင့္ ကုန္ေသတၱာမ်ားကို master leasing သို႔မဟုတ္ long-term leasing စနစ္ျဖင့္ ငွားရမ္းၾကသည္။ Master leasing တြင္ ငွားရမ္းကာလသည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္နိုင္ၿပီး ကုန္ေသတၱာရယူသည့္ေနရာႏွင့္ ျပန္ပို႔သည့္ ေနရာကို ျပင္နိုင္ေျပာင္းနိုင္သည္။ အငွားခ်ထားသည့္ကုမၸဏီ (leasing company) သည္ ကုန္ေသတၱာမ်ားကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္ႏွင့္ ငွားရမ္းကာလၿပီးဆုံးသည့္အခါ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားရန္ (re-position) အတြက္ တာဝန္ရွိသည္။ long-term leasing တြင္ငွားရမ္းကာလမွာ ၅ ႏွစ္မွ ၈ ႏွစ္အထိၾကာျမင့္သည္။ ထိုငွားရမ္းမွုတြင္ အငွားခ် ထားျခင္းခံရသူ (lessee) သည္ ကုန္ေသတၱာျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းျခင္း အပါအဝင္ ကုန္ေသတၱာႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ စီမံခန္႔ခြဲမွုအားလုံးကို တာဝန္ရွိပါသည္။
ထိုသို႔သေဘာတူညီမွုမ်ားသည္ ကုန္ေသတၱာမ်ားကို ပင္ရင္းေနရာတြင္ရယူ၍ လုံေလာက္သည့္ ကုန္ေသတၱာ အေရအတြက္ကို လိုအပ္သည့္ေနရာတြင္ ပံ့ပိုးေပးနိုင္ သည့္စြမ္းရည္ကို တိုးျမင့္ေစနိုင္ပါသည္။ ကုန္ေသတၱာအခြံလြတ္မ်ားကို ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ရသည့္ စရိတ္သက္သာေစရန္အတြက္ ကုန္ေသတၱာသေဘၤာ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ေရး၊ ရထားပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ အျခားၾကားခံ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ သူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၿပီး အားလုံးအတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ေစနိုင္သည့္ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာကြန္ယက္ကို ဖြဲ႕စည္းနိုင္ပါသည္။
ဆိပ္ကမ္းလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သူမ်ား (terminal operators)
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
ဆိပ္ကမ္းတံတားလုပ္ငန္းသည္ ကုန္ေသတၱာမ်ားကို သေဘၤာေပၚသို႔/မွ တင္/ခ် ျခင္း၊ ကုန္ေသတၱာမ်ားကို လက္ခံထားသိုျခင္းႏွင့္ ဂိတ္အဝင္/အထြက္ လုပ္ငန္းမ်ား စသည့္ ဝန္ေဆာင္မွုမ်ားကိုေပးသည့္လုပ္ငန္း ျဖစ္ပါသည္။ သေဘၤာကုမၸဏီမ်ားအတြက္ ဆိပ္ကမ္းတံတားမ်ားသည္ နိုင္ငံတကာကုန္သြယ္မွုကို ေခ်ာေမြ႕လြယ္ကူေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ တံခါးမမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ကုန္ေသတၱာဆိပ္ကမ္းတံတားမ်ား၏ အခန္းက႑သည္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ အျခားနည္းလမ္းျဖင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးတို႔ကို ဆက္စပ္ေပးသည့္ ကုန္ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေပးသည့္ ေနရာ အျဖစ္မွ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ (logistics chain) တြင္ ကုန္ေသတၱာမ်ား ကို ကိုင္တြယ္/လႊဲေျပာင္းေဆာင္ရြက္ရန္ အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ားကို အေထာက္အပံ့ ျပဳသည့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ား ဆုံစည္းရာေနရာ (node) အျဖစ္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကြန္ယက္ ကို ျဖည့္ဆည္းေပးပါသည္။
ထိေရာက္ျမန္ဆန္ေသာ ကုန္ေသတၱာဆိပ္ကမ္းတံတား ဝန္ေဆာင္မွုလုပ္ငန္းမွာ အရည္အေသြးျမင့္မားေသာ ကုန္ေသတၱာသေဘၤာလုပ္ငန္းဝန္ေဆာင္မွုအတြက္ အေရးႀကီးၿပီး ကုန္ေသတၱာသေဘၤာလိုင္းမ်ားႏွင့္နီးကပ္စြာဆက္သြယ္မွုကို ထိန္းသိမ္း ထားနိုင္ရန္အတြက္လည္း လိုအပ္ပါသည္။ ထို႔အတြက္ ကုန္ေသတၱာသေဘၤာ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ကုန္ေသတၱာ ဆိပ္ကမ္းလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သူကို ေရြးခ်ယ္ေရး ကိစၥမွာ အေရးႀကီးေသာဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤရွုေထာင့္ မွရွုျမင္ပါက လိုင္နာသေဘၤာလုပ္ငန္းကို အျပည့္အဝေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာ ဝန္ေဆာင္မွု မ်ားျဖစ္သည့္ ကုန္ေသတၱာတင္ခ်ျခင္း၊ ထားသိုျခင္း၊ အျခားတန္ဖိုးျမႇင့္ဝန္ေဆာင္မွု မ်ား (value-added services) စသည့္ အရည္အေသြးျမင့္မားေသာ ဝန္ေဆာင္မွုမ်ားကို ေပးစြမ္းနိုင္သည့္ ကုန္ေသတၱာဆိပ္ကမ္းတံတားမ်ားသည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ေနပါသည္။
Source ; Shipping and Logistics
