သေဘၤာေတြဟာ ေရွ့ကိုေမာင္းသြား တ့ဲအခါ ပံုမွန္ေရလိႈင္းေတြရဲ့ ရိုက္ခတ္မႈ ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ ခုခံမႈ (Wave making resistance) ေၾကာင့္ သေဘၤာရဲ႕အရိွန္ ေလ်ာ့က် သြားေစပါတယ္။
သေဘၤာဦးမွာ အဖုပုံသ႑ာန္အလုံး (Bulbous bow) ကိုတပ္လိုက္တဲ့ အခါ၊ ဒီ Bow က ေရကို ထိုးခြဲတာေၾကာင့္ သဘာဝအတိုင္းမဟုတ္ဘဲ ဖန္တီးထားေသာ ေရလိႈင္းေလးေတြ (artificial wave) ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။အဲဒီ Bulbous bow ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚ လာတဲ့ ေရလိႈင္း (bulb wave) က၊ သေဘၤာဦးကို ပုံမွန္လာတိုးတဲ့ေရလိႈင္း (natural bow wave) ေတြကို၊ အရြယ္ေသးငယ္သြားေစၿပီး၊ ပံုမွန္လိႈင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ရိုက္ခတ္မႈ (Wave making resistance) ကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစ သလို သေဘၤာကိုယ္ထည္တစ္ေလ်ာက္ လိႈင္းေတြရဲ ့ပြတ္တိုက္မႈကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစပါတယ္။
အစိမ္းေရာင္ျဖင့္ေဖာ္ျပထားတဲ့လိႈင္းက သေဘၤာေ႐ွ့က လာတဲ့ သဘဝလိႈင္းျဖစ္ၿပီး၊ အျပာေရာင္လိႈင္းက အဖုပုံသ႑ာန္ သေဘၤာ ဦးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့လိႈင္းျဖစ္ပါတယ္။ အနီေရာင္လိႈင္းကတာ့Bulbous ေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ ဒီ Bow wave နဲ႔ သေဘၤာေရွ့ကလာတဲ့ သဘာ၀လိႈင္း Natural wave နဲ ့ေပါင္းစပ္ၿပီး ေသးငယ္သြားတဲ့ေရလိႈင္း (modified wave) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ Bulbous bow ေၾကာင့္ သဘာဝ ပင္လယ္လိႈင္းရဲ႕အျမင့္ ကိုအေတာ္အတန္ေလ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္တဲ့ အျပင္လိႈင္းတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ တဲ့ Wave making resistance နဲ႔ သေဘၤာကိုယ္ထည္ကိုပြတ္တိုက္မႈတို႔ ကိုေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ့သေဘၤာအရိွန္ႏႈန္း (Ship speed) ပိုျမန္လာၿပီး၊ အျမန္ႏုန္း အျပည့္ျဖင့္ေမာင္းပါ က ဆီစားႏူန္းလည္း ၁၅% ေလာက္ သက္သာသြားေစပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း သဘၤာေမာင္းေလာင္စာဆီေတြ ေဈးတက္လာလို႔ သေဘၤာအျမန္ႏူန္းေလ်ာ့ေမာင္းတာက ပုံမွန္လိုျဖစ္ေနပါၿပီ။ သေဘၤာလိုင္းေတြအတြက္ကေတာ့ သေဘၤာခေတြေဈးေကာင္းစဥ္က အေခါက္ေရမ်ားမ်ားရဖို႔ (fast transit time) ကအေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာခေတြေဈးကက်၊ ေလာင္စာဆီေဈးကတက္လာေတာ့၊ သေဘၤာအျမန္ႏူန္းထက္၊ ကုန္ေသတၱာတစ္လုံးစီအတြက္ကုန္က် စာရိတ္ (per unit cost) သက္သာဖို႔က ပိုအေရးႀကီးလာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာလိုင္းေတြဟာ အသြား-အျပန္ ၂ေၾကာင္းလုံး ကုန္အျပည့္ရတာမ႐ွိဘူး၊ အျပန္တစ္ေၾကာင္းမွာ ကုန္ေသတၱာအခြံလြတ္ေတြသယ္လာရတာေၾကာင့္ သေဘၤာဟာေရစူးအျပည့္ကုန္သယ္ရတာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ့သေဘၤာ ဦးပိုင္းမွာ တပ္ထားတဲ့ အဖုပုံသ႑ာန္ အလုံးေၾကာင့္ ရ႐ွိတဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြဟာ ဆုတ္ယုတ္ ေလ်ာ့ပါးသြားပါတယ္။ အျမန္ႏူန္းေလ်ာ့ေမာင္းသည့္အတြက္ အဖုပုံသ႑န္ သေဘၤာဦး ပုံစံဒီဇိုင္းေၾကာင့္ရ႐ွိလာမည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားသည္ မူလ ရည္ရြယ္သည့္အတိုင္းျဖစ္မလာဘဲ တစ္လြဲေတြျဖစ္လာ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ အေစာ္ပိုင္းကာလေတြက တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာေတြရဲ႕ အဖု ပုံသ႑န္ သေဘၤာဦးပုံစံဒီဇုိင္းကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ၾကပါတယ္။
ျပင္သစ္အေျခစိုက္ CMA CGM သေဘၤာလိုင္းဟာ TEU 22,000 အထိသယ္ႏိုင္တဲ့ အရြယ္လြန္ဧရာမ ကုန္ေသတၱာသေဘၤာ (Ultra Large Container Ship) ၉စီးကို တ႐ုတ္သေဘၤာက်င္းေတြမွာအပ္ႏွံထားရာ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္သတၱပါတ္က Hudong Zhonghua သေဘၤာက်င္းက သေဘၤာ၂စီး စတင္တည္ေဆာက္သည့့္အခမ္းအနားတြင္ သေဘၤာပုံစံကိုထုတ္ေဖာ္ျပသခဲ့ပါတယ္။ တည္ေဆာက္မယ့္ သေဘၤာႀကီးေတြဟာ သေဘၤာဦးပိုင္း တြင္ အဖုပံုသ႑ာန္ အလုံးႀကီးမပါေတာ့ဘဲ ဆြဲသေဘၤာ (tug boat) ပုံစံ သေဘၤာဦးအေနျဖင့္တည္ေဆာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အတန္း row ၂၄တန္း အထိတင္ႏိုင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ကေနဒါႏိုင္ငံ နယ္ျခား Great Lakes ေရကန္ႀကီး ၅ ကန္ႏွင့္ Saint Laurence seaway တြင္ေျပးဆြဲေသာ သေဘၤာမ်ားတြင္လည္း သေဘၤာဦးတြင္ အဖု Bulbous bow မ်ားမပါ႐ွိပါ ။ ဒါဟာ ဘာကိုေဖာ္ျပေနသလဲဆိုေတာ့ CMA CGM သေဘၤာလိုင္းအေနျဖင့့္အနာဂတ္တြင္ သေဘၤာအျမန္ႏူန္းေလ်ာ့ေမာင္းရန္ သႏၷိဌာန္ခ်ထားပုံေပၚပါတယ္။ ဒါအျပင္ အခုတည္ေဆာက္ေတာ့မယ့္ သေဘၤာႀကီးေတြဟာ LNG ေလာင္စာ ကိုအသုံးျပဳ မွာျဖစ္ပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေရေၾကာင္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(IMO) က သေဘၤာေလာင္စာဆီမ်ားတြင္ Sulphur ပါဝင္မႈ ၀.၅% (5,000 ppm) ထက္မမ်ားရန္စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ ဟာ ၂၀၂၀ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္ မွာစတင္ အာဏာ တည္မွာျဖစ္ပါတယ္။လက္႐ွိ IMO ရဲ႕ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့ 3.5% (35,000 ppm) ထက္မပိုရပါဘူး။ လက္႐ွိ Sulphur content 3.5% ပါတဲ့ သေဘၤာေမာင္းဆီ (IFO 380 CST) ရဲ႕ေစ်းက တစ္တန္ကို ၄၄၀ ဝန္းက်င္ေပါက္ေနၿပီး၊ Sulphur content 0.5% ထက္မမ်ားတဲ့ ေလာင္စာဆီဆိုပါက တစ္တန္ကို ေဒၚလာ ၁၅၀ က ၂၅၀ ေလာက္ထိ ပိုေပးရပါလိမ့္မယ္။ သေဘၤာလိုင္းေတြအေနနဲ႔ ပိုေစ်းႀကီးတဲ့ ေလာင္စာဆီကို သုံးရမွာျဖစ္လို႔ ေလာင္စာဆီ အတြက္ ၅၀%ေလာက္ ပိုကုန္က်ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
အဆိုပါ သေဘၤာႀကီး၂ စီးကို ၂၀၁၉ အတြင္းမွာတည္ေဆာက္ၿပီးစီးၿပီး ေရခ်ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ေမ်ွာ္မွန္းထားပါ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ လက္႐ွိ အႀကီးဆုံး ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာႀကီး ျဖစ္တဲ့ TEU 21413 တင္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ OOCL Hong Kong ရဲ႕စံခ်ိန္ကို ခ်ဳိးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ သေဘၤာလုပ္ငန္း သုေတသနအဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Alphaliner ရဲ႕ အဆိုအရ အာ႐ွ-ဥေရာပ လမ္းေၾကာင္းမွာ လက္႐ွိေျပးဆြဲေနေသာ TEU 14,000 နဲ႔ 20,000 အၾကား႐ွိတဲ့ အရြယ္လြန္ကုန္ေသတၱာ သေဘၤာႀကီး ၅၉စီး ႐ွိပါတယ္။
Source : Thant Zin
