လက္ရိွ Logistics က႑နဲ႔ပက္သတ္လုိ႔ လူအမ်ားစိတ္၀င္စားေနတဲ့ Bonded Warehouse နဲ႔ပက္သတ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုးေသာ SEZ Bonded Warehouse အျဖစ္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ရရိွထားခဲ့တဲ့ Daizen Myanmar ကုမၸဏီရဲ႕ Managing Director ျဖစ္သူ Tomoaki Yabe နဲ႔ ၁၂ရက္ေန႔ စက္တင္ဘာလ ၂၀၁၉ခုႏွစ္က သြားေရာက္ေမးျမန္းထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
၁။ Tomoaki Yabe အေနနဲ႔ Daizen Myanmar ကုိစတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ေလးကုိ ျပန္လည္ေျပာေပးထား တာပဲျဖစ္ပါတယ္။
Daizen Myanmar ကို၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၅ လပုိင္းမွာ စၿပီး ထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ SEZ ကုမၸဏီတစ္ခု ျဖစ္တဲ့အတြက္ SEZအဖြဲ႕ထံမွ ရင္းႏွီးျမႇုဳပ္ႏွံခြင့္ကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၅ လ ပုိင္းမွာ ရရွိခဲ့ပါတယ္။
၂။ ကုမၸဏီတည္ေထာင္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ကုမၸဏီရဲ႕၀န္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ package အမ်ိဳးအစားေတြကိုရွင္းျပေပး ထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၈ခုႏွစ္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းက အေရွ႕ေတာင္အာရွ မွာ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရမလဲ၊ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာ လုပ္ငန္း လုပ္ရမလဲဆုိတာ စတင္ရွာေဖြခဲ့ပါတယ္။ စူးစမ္းေလ့လာခဲ့တာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အလမ္းေတြ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တုိးတက္လာတာကုိ ေတြ႕ၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္မယ္၊ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြ ပုိတုိးတက္ေအာင္ လုပ္မယ္ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ကုိင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေရာက္လာခဲ့တယ္။ ဒီမွာ လုပ္ပုံကုိင္ပုံေတြနဲ႔ အေနအထားေတြက ဂ်ပန္မွာ လုပ္ကုိင္ပုံေတြနဲ႔ လုံး၀မတူတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။
အဲဒီလုိ ေတြ႕ရတဲ့အခါ ဂ်ပန္မွ logistics နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ နည္းပညာ know-how ေတြကုိ သယ္လာၿပီးေတာ့ ဒီမွာ လုပ္ကုိင္မယ္၊ ျဖန္႔ျဖဴးမယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ စနစ္ေတြ ပုိတုိးတက္လာႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ျမင္တယ္။ ဒီႏုိင္ငံမွာ logistics အပုိင္းကုိ အခုထက္ ပုိတုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္တာဟာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ျပဳတာအတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ဒုတိယအခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
>>> Cold Storages အေအးခန္းသိုေလွာင္ရံု၀န္ေဆာင္မႈေပါင္း ၇၇ ခုကိုရွာေဖြရန္ႏိွပ္ပါ<<<
၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာပဲ ဘာကုိ ေတြ႕ရသလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္လာၾကတဲ့သူေတြ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ပုိမ်ားလာေနတယ္။တုိးတက္လာမယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြကလည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အမ်ားႀကီး ရွိလာေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ Logistics နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ နည္းပညာေတြ know-how ေတြက မလုံေလာက္ေသးဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ အေတာ္ မ်ားလာတယ္။ ဂ်ပန္ဘက္မွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံခ်ိန္စံၫႊန္း ေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ ျပည့္မီေအာင္ ဘယ္လုိပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ ျဖည့္ဆည္းေပးလုိ႔ ရႏုိင္မလဲ။ Logistics ကုမၸဏီတစ္ခုအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလုိက္ျခင္းအားျဖင့္ ဘယ္ႏုိင္ငံမွမဆုိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ ၀င္လာတဲ့အခါပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းေတြလည္း ရွိတယ္။ သူတုိ႔ Logistics ကုိ သုံးေနၾကရတဲ့အခါမွာ လုပ္ကုိင္တာေတြ ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ျဖင့္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၿပီးေျမာက္ေစဖုိ႔ရယ္၊ အရည္အေသြးအဆင့္အတန္းတစ္ခု ေပးႏုိင္ဖုိ႔ရယ္ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကုိ ခ်မွတ္ခဲ့တယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ လာေရာက္ခဲ့စဥ္ အဲဒီအခ်က္ေတြကုိ သုံးသပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့အခါ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ခ်ဲ႕ထြင္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Logistics ကုမၸဏီကုိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Daizen Myanmar ကုမၸဏီ လုပ္ကုိင္ေနတာကုိ အဓိကအားျဖင့္ ခြဲျခားၾကည့္ရင္ ၄ မ်ဳိး ရွိတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ပထမဆုံး တစ္ခုကေတာ့ freight ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Ocean freight ေတြ ရွိမယ္။ Air freight ေတြ ရွိမယ္။ နယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ ကုန္စည္ပုိ႔ေဆာင္ေရးကုိလည္း လုပ္ကုိင္ေပးတယ္။ freight မွာ အဲဒီ ၃ခု ရွိမယ္။ အဲဒီအျပင္ အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရးအပုိင္းကုိလည္း ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတယ္။ ဒီေတာ့ freight forwarding လည္း လုပ္တယ္။ Custom clearance လည္း လုပ္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာလဲဆုိေတာ့ warehousing ျဖစ္ပါတယ္။ warehousing ကုိေတာ့ ႏွစ္မ်ဳိး ခြဲထားတယ္။ bonded warehouseနဲ႔ normal warehouse တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ warehouse ကုိ သုံးတဲ့ customer ေတြ အေနနဲ႔ warehouse တစ္ခုတည္းတင္ မဟုတ္ဘဲ transportation ကုိပါ သုံးတဲ့အတြက္ ကုမၸဏီမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ ကုမၸဏီ ကုန္တင္ကားေတြ၊ လက္တြဲထားတဲ့ တျခားကုန္တင္ယာဥ္ေတြ အသုံးျပဳၿပီး transportation service ကုိ ေပးတယ္။
၃။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ SEZ Warehouse လုပ္ပုိင္ခြင့္ကိုရခဲ့ၿပီး ဘယ္လုိေတြႀကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ ဘာေတြလုိအပ္ခဲ့သလဲဆုိတာနဲ႔ ပက္သတ္ၿပီးရွင္းျပေပးထားတာပါ။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၂ လပိုင္း ၂၄ ရက္မွာ SEZ Warehouse လုပ္ကုိင္ခြင့္ကို ရခဲ့ပါတယ္။ SEZ Warehouse အေနျဖင့္လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ခြင့္ကုိ ရခဲ့ပါတယ္။ Bonded Warehouseလုိ႔ သိၾကေပမဲ့ တကယ္တမ္း တရား၀င္ သုံးႏႈန္းတာကေတာ့ free zone warehouse လုိ႔ သုံးႏႈန္းပါတယ္။ တကယ့္တကယ္ လုိင္စင္ရဲ႕ အမ်ဳိးအစားကေတာ့ SEZ Warehouse ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ free zone warehouse ေရာ သာမန္ warehouseေရာ ႏွစ္ခုစလုံး လုပ္ကုိင္ခြင့္ ပါမစ္ကုိ ရပါတယ္။
warehouse မွာ ပစၥည္းလာထားတယ္။ custom က လာစစ္တယ္။ ပစၥည္းပုိင္ရွင္ customer နဲ႔ custom တုိ႔ၾကားမွာ Daizen Myanmar က အကုန္လုံးကုိ တာ၀န္ယူပါတယ္ဆုိၿပီး free zone warehouse မွာ ပစၥည္းေတြကုိ Accept လုပ္ေပးထားပါတယ္။
၄။ SEZ ဆိုတာဘာလဲ၊ SEZ Bonded Warehouse နဲ႔ပက္သတ္လုိ႔ သက္ဆုိင္ရာကခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ပက္သတ္ၿပီးလည္း အခုလုိရွင္းျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
SEZ ဆိုတာက Special Economic Zone ပါ။ တရုတ္ႏုိင္ငံ၊ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံတုိ႔မွာလည္း SEZ ေတြ ရွိပါတယ္။ SEZ ထဲမွာ စက္ရုံေတြ ရွိမယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ကုိင္တယ္။ ဒီႏုိင္ငံမွာပဲ ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ကုိင္ၿပီး ဒီႏုိင္ငံမွာပဲ ျပန္ျဖန္႔တယ္။ promotion zone လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက ျပည္ပပုိ႔ကုန္အျဖစ္ ထုတ္လုပ္တယ္။ သူက export only ပဲ လုပ္တယ္။ free zone ရွိတယ္။
ႏုိင္ငံေတြမွာ SEZ ကုိ ထူေထာင္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ျပည္ပမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ ဖိတ္ေခၚခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဆီမွာ ပါလာမယ့္ technology ေတြကုိ ကုိယ့္ဆီမွာ ျပန္ျဖန္႔႔ျဖဴးခ်င္တဲ့အတြက္ infrastructure တစ္ခုကုိ လုပ္ေပးထားလုိက္တယ္။ အဲဒီမွာ အဓိကအားျဖင့္ promotion zone ရယ္၊ free zone ရယ္ ရွိတယ္။ Promotion zone ရယ္၊ free zone ေတြမွာ production ေတြ လုပ္ကုိင္ၾကတယ္။ ျဖန္႔ျဖဴးၾကတယ္။ အဲဒီအတြက္ SEZ မွာ supply chain အတြက္ စၿပီး လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈျပဳမယ့္သူေတြကုိ ဖိတ္ေခၚတယ္။ Product ထုတ္လုပ္မယ့္ ကုမၸဏီေတြက ကုန္ၾကမ္း raw materials ေတြကုိ တင္သြင္းလာမယ္။ ဒီမွာ သူတုိ႔ ထုတ္လုပ္မယ္။ ၿပီးရင္ျဖန္႔ခ်ိမယ္။ transport လုပ္ရတယ္။ ဒီဟာေတြ အကုန္လုံး ၿပီးစီးသြားဖုိ႔ အတြက္ logistics ကုမၸဏီရွိဖုိ႔ အဓိကအားျဖင့္ လုိအပ္လာတယ္။
SEZ ထဲမွာ promotion zone ရယ္၊ free zone ရယ္ ရွိေနတာမွာ free zoneမွာ က်ေတာ့ ပစၥည္းေတြကုိ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ျဖင့္ တင္သြင္းလုိ႔ ရတယ္။ promotion zone က်ေတာ့ သြင္းလာသမွ် ပစၥည္းေတြကုိ အခြန္ေဆာင္ထားရတယ္။ Production က ပုိတုိးလာတယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ ပစၥည္းေတြ ထားသုိဖုိ႔ ေနရာေတြ လုိအပ္လာတယ္ဆုိတဲ့အခါ SEZ အထဲမွာ အဲဒီအတြက္ warehouse ထားရွိေပးတာမွာ promotion zone အတြက္နဲ႔ free zone အတြက္ဆုိၿပီး ႏွစ္ခုခြဲမွရမယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ အခြန္မေဆာင္ေသးတဲ့ ပစၥည္းေတြ ရွိမယ္။ အခြန္လုံး၀ ေပးေဆာင္စရာ မလုိတာရွိမယ္။ အဲဒီႏွစ္မ်ဳိး ထားဖုိ႔ SEZ အထဲမွာ SEZ warehouse လုိကုိလုိအပ္လာတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဒီမွာဆုိလုိ႔ရွိရင္လည္း SEZ ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြထဲမွာဆုိရင္ အခြန္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ free zone နဲ႔ပက္သတ္တဲ့ warehouse ရွိကုိ ရွိရမယ္ဆုိတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ရွိထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္မ်ဳိးစလုံးကုိ အေထာက္အကူ ေပးႏုိင္ဖုိ႔ Daizen Myanmar ကုမၸဏီက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး လုပ္ကုိင္မယ့္ ရည္ရြြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၅ လပုိင္းမွာ လုိင္စင္ရဖုိ႔ စေလွ်ာက္တယ္။ ေလွ်ာက္ထားတုန္းမွာ warehouse ကုိစေဆာက္တယ္။ တည္ေဆာက္မႈ လုံး၀ၿပီးသြားတာက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၆ လပုိင္းမွာ ၿပီးတယ္။ တကယ့္တကယ္ လုိင္စင္ရလာတာက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၂ လပုိင္းက်မွရခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လုိင္စင္ရဖုိ႔ ႏွစ္၀က္ေလာက္ ၾကာခဲ့တယ္။ research လုပ္တာေတြ၊ review လုပ္တာေတြအတြက္ အခ်ိန္ေပးခဲ့ရပါတယ္။
Thilawa SEZ Management Committee ဆုိတာ ရွိတယ္။ အဲဒီ ေကာ္မတီကေနခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းမွာ SEZ warehouse အတြက္လုိအပ္တဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ warehouse ကုိ မျဖစ္မေနလုပ္ကုိင္တဲ့အခါ ဘာေတြကုိ လုိက္နာရမယ္ဆုိတာ သတ္မွတ္ထားၿပီးသား ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ လုိင္စင္ကုိ စေလွ်ာက္ကတည္းက အဲဒီ rules and regulations ေတြကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာၿပီးေတာ့မွ အဲဒီအခ်က္ေတြအတုိင္း လုိင္စင္ကုိ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။
>>> Storage Services သိုေလွာင္ေရးက႑ႏွင့္ပက္သတ္ၿပီး ၀န္ေဆာင္မႈ ၁၄ ခုကုိရွာေဖြရန္ႏိွပ္ပါ<<<
၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ လုပ္ကုိင္ခြင့္ လုိင္စင္ကုိ ရခဲ့ေပမဲ့ ဒီလုိင္စင္ကုိ သုံးစြဲၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းစဖို႔ အခ်ိန္နည္းနည္း ၾကာခဲ့တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ SEZ custom ရွိတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဒီဘက္ကမ္းမွာ custom ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ Thilawa SEZ Management Committe ရွိတယ္။ အဲဒီ ၃ ဖြဲ႕စလုံး အက်ဳံး၀င္တဲ့ တသမတ္တည္း ေသေသခ်ာခ်ာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ မရွိဘူး။ အဲဒီ ၃ ဖြဲ႕မွာ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ကြဲလြဲေနတယ္။ ဒီေတာ့ အဲဒီ ၃ ဖြဲ႕ တစ္ၿပိဳင္တည္း ေဆြးေႏြးၾကၿပီးေတာ့ rules and regulation ေတြကုိ ရလာတဲ့အထိ အခ်ိန္နည္းနည္းေပးၿပီးေတာ့ ေစာင့္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီလုိ ညိႇႏႈိင္းၾကတာမွာ ဘာေတြကုိ ညိႇလုိ႔ မရသလဲဆုိေတာ့ custom က်ေတာ့ ဒီပစၥည္းေတြက ၀င္လာၿပီ။ Daizen Myanmar ရဲ႕ warehouse မွာ ထားမယ္။ ၿပီးရင္ အဲဒီပစၥည္းကုိ ျပန္ထုတ္ယူၿပီး အခြန္မ ေဆာင္ဘဲ ေရာင္းစားလုိက္တာမ်ဳိးကုိ သူတုိ႔က စိတ္ပူတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ inventory ကုိ ဘယ္လုိ record လုပ္မလဲ။ ပစၥည္း ခုေရ တစ္ရာ ၀င္လာမယ္။ အဲဒီပစၥည္းေတြက အခြန္မေဆာင္ထားဘူး။ ျပန္ထုတ္ေတာ့ အကုန္လုံး ထုတ္တာလား၊ တခ်ဳိ႕ပဲ ထုတ္တာလား ဆုိတာေတြအတြက္ inventory ရဲ႕ control ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး custom က စိတ္ပူတယ္။
Thilawa SEZ Management Committee ကက်ေတာ့ ဘာကို စိတ္ပူတာလဲဆုိေတာ့ သြင္းလာတဲ့ ပစၥည္းေတြက free zone warehouse ျဖစ္တာေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ အခြန္မေဆာင္ရလုိ႔ မစစ္ေဆးရေသးဘူး။ အဲဒီအခါမွာ သြင္းခြင့္ မရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြ၊ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းမွာကုိ စိတ္ပူတယ္။ ဘယ္လုိ အခ်က္မ်ဳိးေတြကုိ အေျခခံၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ေပးႏုိင္မလဲ။ ဒီလုိဟာမ်ဳိးေတြ တင္သြင္းမလာေအာင္ ဘယ္လုိ လုပ္မလဲ။ဒီေတာ့ ဒီလုိ အခ်က္မ်ဳိးေတြကုိ ဘယ္လုိ လုပ္ၾကမလဲဆုိတာ သူတုိ႔အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အဲဒီလုိ ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းၾကၿပီး အတည္ျပဳေပးတာကုိ ေစာင့္ဆုိင္းရတဲ့အတြက္ Daizen Myanmar အေနျဖင့္ ၂ လပုိင္းမွာ လုိင္စင္ ရေပမဲ့ တကယ့္တကယ္ စသုံးခဲ့ရတာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၁၂ လပုိင္းက်မွ ျဖစ္ပါတယ္။
၅။ SEZ warehouse ေလွ်ာက္ထားဖုိ႔နဲ႔ပက္သတ္ၿပီး အေရးႀကီးအခ်က္လက္ေတြကိုလည္း အခုလုိရွင္းျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
SEZ warehouse လုိင္စင္ကုိ ေလွ်ာက္ဖုိ႔ အဓိက အခ်က္ ၄ ခ်က္ ရွိတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္က ေလွ်ာက္ထားမယ့္ ကုမၸဏီသည္ financial အတြက္ အပါအ၀င္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ကုမၸဏီ ျဖစ္ရမယ္။ တကယ္ခုိင္မာတဲ့ ကုမၸဏီ ျဖစ္ရမယ္။ ဒုတိယတစ္ခ်က္ကေတာ့ custom officers ေတြက အခ်ိန္မေရြး warehouse ကုိ လာစစ္ေဆးမယ္။ စစ္ေဆးတာကုိ လက္ခံႏုိင္ရမယ္။ warehouse ေဆာက္မယ္ဆုိကတည္းက specification ကလည္း အဲဒီ ပုံစံအတုိင္း ျဖစ္ေနရမယ္။ တတိယေျမာက္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ ၂၄ နာရီ ပတ္လည္ CCTV နဲ႔ အၿမဲတမ္း ေစာင့္ၾကည့္ေနရမယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ freezone warehouse နဲ႔ သာမန္ warehouse ကုိ ေနရာ ေသေသခ်ာခ်ာ ကာရံထားၿပီး သီးသီးျခားျခား သတ္မွတ္ထားရမယ္။
၆။ SEZ bonded Warehouse နဲ႔ အျခားေသာ အျပင္က bonded Warehouse တုိ႔ရဲ႕ကြာျခားမႈနဲ႔ တကယ္လုိ႔ မ်ားအခြင့္အေရးရခဲ့ရင္ အျပင္က bonded warehouse ကိုလုပ္ကိုင္ဖုိ႔ေရာ အစီအစဥ္ရိွမရိွ။
Daizen Myanmar လုပ္ကုိင္ေနတာက Free zone warehouse ျဖစ္တဲ့အတြက္ SEZ ထဲမွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအတိုင္း လုပ္ကုိင္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ SEZ မဟုတ္တဲ့ ေနရာ အျပင္မွာ က်ေတာ့ bonded warehouse ကုိ အခုမွ ခြင့္ျပဳမယ္ စမယ္ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိအခ်က္အလက္ေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိတာ မသိရေသးလုိ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ေျပာၾကားလုိ႔ မရႏုိင္ေသးဘူး။ ဒီေတာ့ ကြာျခားခ်က္ေတြကုိ ေျပာျပဖုိ႔ ခက္ခဲေနပါေသးတယ္။
Daizen Myanmar အေနျဖင့္ အခုလုိ လုပ္ကုိင္တာေတြကုိ အေတြ႕အႀကံဳ ရွိထားၿပီးျဖစ္လုိ႔ တကယ္လုိ႔ SEZ မဟုတ္တဲ့ အျပင္ေနရာမွာ bonded warehouse လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ အခြင့္သာခဲ့ရင္ေတာ့ ရထားၿပီးသား အေတြ႕အႀကံဳေတြကုိ အသုံးခ်ၿပီး လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိပါတယ္။
၇။ Bonded warehouse လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ အစီအစဥ္ေတြ ေရးဆြဲေနတာမွာ ဘယ္လုိမ်ဳိးေတြ ျဖစ္သင့္သလဲ။ ဘယ္လုိမ်ဳိးေတြဆုိရင္ လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ အဆင္ေျပမလဲ။ လုပ္သာကုိင္သာ ျဖစ္မလဲဆုိတာနဲ႔ပက္သက္ ၿပီးလည္းယခုလုိပဲ ရွင္းျပေပးခဲ့ပါတယ္။
bonded warehouse ေတြ ခြင့္ျပဳမယ္ဆုိၿပီး သတင္းထြက္ေပၚတယ္။ Bonded warehouse နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ seminar ေတြ အစည္းအေ၀းေတြလည္း လုပ္ေနၾကတယ္။ အဲဒီ အစည္းအေ၀းေတြကုိ အၿမဲတက္တယ္။ အႀကံျပဳတဲ့အေနျဖင့္တင္ျပတယ္။
လက္ရွိလုပ္ကုိင္ေနတဲ့သူ ျဖစ္တာမုိ႔ ကုိယ့္ကုမၸဏီမွာ လုပ္ကုိင္ေနတာေတြကုိလည္း လူႀကီးေတြကုိ ေျပာျပတယ္။ Bonded warehouse ေတြ အျပင္မွာ ခြင့္ျပဳဖုိ႔က်ေတာ့ custom အေနျဖင့္ ဘယ္လုိ control လုပ္မလဲဆုိတာ အခက္အခဲရွိတယ္။ SEZ ထဲမွာပဲ လုပ္ကုိင္တာက်ေတာ့ control လုပ္ရတာ လြယ္ကူတယ္။ ဒီေတာ့ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းေတြ စဥ္းစားၿပီး ခ်မွတ္ေပးထားဖုိ႔ လုိေသးတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က bonded warehouse လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ လုိင္စင္ ေလွ်ာက္ထားမယ့္လုပ္ငန္းမွာ SOP (Standard Operating Procedures) တိတိက်က် ေသေသခ်ာခ်ာ ရွိထားဖုိ႔ လုိအပ္တယ္။ အဲဒီလုိ မရွိခဲ့ရင္ bonded warehouse ကုိ control လုပ္ဖုိ႔အပုိင္းမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိေနလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ အျပင္မွာ bonded warehouse လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ လြယ္လြယ္ကူကူျဖင့္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ႀကီး ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ မထင္ဘူး။
၈။ ကုမၸဏီက ဖက္စပ္လား၊ တစ္ဦးတည္းပုိင္လားဆုိတာနဲ႔ပက္သတ္ၿပီး ယခုလုိပဲရွင္းရွင္းလင္းေျပာဆို ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
Daizen Myanmar ဟာ Joint Venture ကုမၸဏီ မဟုတ္ပါဘူး။ ရာႏႈန္းျပည့္ ျပည္ပတုိက္ရုိက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီ ျဖစ္ပါတယ္။
၉။ လက္ရိွျမန္မာျပည္ရဲ႕ Logistics ေစ်းကြက္နဲ႔ အရင္ႏွစ္ကႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္၊ အနာဂတ္အတြက္ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္နဲ႔ပက္သတ္ၿပီးလည္း ယခုလုိရွင္းျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
ယမန္ႏွစ္နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ Logistics လုပ္ငန္းေတြ ၅ ကေန ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း တုိးတက္လာတယ္။ Daizen Myanmar အေနျဖင့္လည္း မႏွစ္ကထက္စာရင္ ဒီႏွစ္မွာ အလုပ္ပုိမ်ားလာတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ SEZ ထဲမွာ လုပ္ကုိင္ေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ SEZ ထဲမွာ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဟာ Daizen Myanmar ရဲ႕ customer ေတြ ျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ production ပုိမ်ားလာရင္ မ်ားလာတဲ့အတုိင္း Daizen Myanmar ကုိပဲ သုံးၾကတဲ့အတြက္ မႏွစ္ကထက္စာရင္ promotion zone အတြက္ေရာ၊ free zone အတြက္ေရာ အလုပ္ပုိမ်ားလာပါတယ္။
၁၀။ ရာႏႈန္းျပည့္ ျပည္ပတုိက္ရုိက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီျဖစ္တဲ့အတြက္ properties ေတြ ၀ယ္ယူတဲ့အခါ အခက္အခဲေတြရိွခဲ့မလားဆုိတဲ့ စိုးရိမ္မႈအေပၚနဲ႔ပက္သတ္ၿပီလည္း ရွင္းျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
သီလ၀ါမွာ Thilawa SEZ Management Committeရွိတယ္။ သူ႔လက္ေအာင္မွာ OSCS(One-Stop Service Company) ၀န္ေဆာင္မႈ ရွိတယ္။ ဒီေတာ့ Daizen Myanmar အေနျဖင့္ fixed assets ၀ယ္တဲ့အခါ ေျမ၀ယ္တာျဖစ္ျဖစ္၊ ကုန္တင္ကားေတြ ၀ယ္တာျဖစ္ျဖစ္ OSSC မွာ ဆုိင္ရာဆုိင္ရာ ဌာနေတြ ခြဲေပးထားတာမုိ႔ သက္ဆုိင္ရာဌာနမွာ ေလွ်ာက္ထားတယ္။ ခက္ခက္ခဲခဲ မရွိပါဘူး။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ ေထာက္ကူမႈေတြ အမ်ားႀကီး ေပးထားတာျဖစ္လုိ႔ OSSC မွာ ေလွ်ာက္ထားၿပီး လုပ္ကုိင္လုိက္ရုံပါပဲ။ သူတုိ႔က ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္ၿပီး လုပ္ေပးတယ္။ ဒီေတာ့ အခ်ိန္ကုန္ သက္သာတယ္။ ျပႆနာလည္း အေထြအထူး မရွိပါဘူး။
၁၁။ Myanmar Automated Cargo Clearance System (MACCS) သုံးစြဲတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သူ႕ရဲ႕အေတြ႕ အႀကံဳနဲ႔ပက္သတ္ၿပီလည္း ေျပာျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
အစပုိင္း စေျပာင္းခါစ ၃ လေလာက္မွာေတာ့ အေကာက္ခြန္ဌာနဘက္မွာ ကြန္ပ်ဴတာပုိင္းဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မႈ အားနည္းလု႔ိ အခက္အခဲ ရွိခဲ့ေပမဲ့ ၃ လေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ အခက္အခဲ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အားသာခ်က္ကေတာ့ အလြန္လုိင္းမွာ လုပ္ကုိင္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ စာရြက္စာတမ္းေတြ သုံးစြဲမႈ နည္းပါးသြားတယ္။ Custom ဘက္မွာလည္း လုပ္ရကုိင္ရတာ သက္သာသြားတယ္။ အရင္လုိ စာရြက္စာတမ္း တစ္ပုံႀကီး ထုိင္စစ္ေနဖုိ႔ မလုိေတာ့ဘူး။ ကုမၸဏီအေနျဖင့္လည္း code number ယူထားၿပီး လုပ္ကုိင္လုိက္ရုံပဲ ျဖစ္လုိ႔ အလုပ္ၿပီးတယ္။ အခ်ိန္ကုန္ သက္သာတယ္။ အလုပ္ၿပီးစီးတယ္ဆုိတဲ့ အားသာခ်က္ ရွိပါတယ္။ Registration လုပ္တာကေတာ့ yellow card က ႏုိင္ငံသားေတြကုိပဲ ေပးတာဆုိေတာ့ ကုမၸဏီမွာ yellow card ရထားတဲ့သူ သုံးေယာက္ကုိ ခန္႔ထားၿပီး သူတုိ႔က registration လုပ္ေပးတယ္။
>>> Racking Storage Systems ႏွင့္ပက္သတ္ၿပီးကုမၸဏီေပါင္း ၂၉ ခုကိုရွာေဖြရန္ႏိွပ္ပါ <<<
၁၂။ လက္ရိွျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြရဲ႕ Logistics market အတြက္ ေစ်းကြက္ခဲြေ၀မႈအေျခအေနနဲ႔ပက္သတ္ၿပီးလည္း ဆက္လက္ရွင္းျပေပးခဲ့ပါတယ္။
ျပည္တြင္း Logistics market ထဲကုိ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွမႈေတြ ၀င္လာေနေပမဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းေတြ အေရအတြက္နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ နည္းေနပါေသးတယ္။ Daizen Myanmar အေနျဖင့္ SEZ ထဲမွာေတာ့ customer ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ရရွိထားပါတယ္။ အျပင္ဘက္ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းေတြထက္ ေဈးက နည္းနည္း မ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကေတာ့ ကြာျခားတယ္။ Daizen Myanmar ရဲ႕ customer ေတြထဲမွာ ၾကည့္ရင္ေတာ့ ၈၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ကေတာ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၃။ လက္ရိွျပည္တြင္းရဲ႕ Logistics Market အတြက္ Major Player ေတြက ဘယ္သူေတြျဖစ္မလဲဆုိုတာနဲ႔ ပက္သက္ၿပီးလည္း သူ႕ရဲ႕အျမင္ကိုေျပာျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒါကေတာ့ ေျပာဖုိ႔ ခက္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ ကုမၸဏီေတြ လုိင္စင္ရယူၿပီး လုပ္ကုိင္ေနတာ အခု ၃၀ ရွိတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ အျမတ္ေတြ ရေနတယ္ဆုိတဲ့ ကုမၸဏီအေရအတြက္က နည္းေနပါေသးတယ္။ လက္ခ်ဳိးေရလုိ႔ ရေနတဲ့အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ သက္တမ္းကလည္း လြန္ေရာကၽြံေရာ ၅ ႏွစ္ ေလာက္ပဲ ရွိေသးေတာ့ ေျပာဖုိ႔ ေစာေနေသးတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္လည္း ဆက္မလုပ္ေတာ့တာေတြ ရွိတယ္။ ျပည္ပ ရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လာေရာက္လုပ္ကုိင္ၾကတာဟာ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အလားအလာ အခြင့္အလမ္းေတြအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ့္တကယ္မွာေတာ့ တျခားအာဆီယံ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္လုိက္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရတဲ့ market share က နည္းေနေသးတယ္။ ကိတ္မုန္႔ ေသးေသးေလးကုိ လူအမ်ားႀကီးက ခြဲေ၀ၿပီး စားေနၾကရတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနေတာ့ ဘယ္သူေတြက Major Player ေတြ ဆိုတာ ေျပာဖုိ႔ ခက္တယ္။ ေျပာလုိ႔ မရေသးဘူး။
၁၄။ ႏုိင္ငံရပ္ျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြက ျပည္တြင္း Logisitcs ေစ်းကြက္အတြက္ ဘာေတြအက်ိဳးရိွေစမလဲဆုိတာ ကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာေလးရွင္းျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္လုိမ်ဳိး အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရႏုိင္မလဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္လာတဲ့အခါ သူတုိ႔ရဲ႕ အသိပညာ အတတ္ပညာေတြ ပါလာမယ္။ know-how ေတြ ပါလာမယ္။ ျပည္တြင္း Logisitcs လုပ္ငန္းေတြအေနျဖင့္ ေလ့လာသင္ယူႏုိင္တယ္။ SEZ မွာက်ေတာ့ Daizen Myanmar က ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း အျပည့္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတယ္။ တျခားအျပင္မွာေတာ့ ဖက္စပ္လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ၾကမယ္။ ဖက္စပ္လုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီမွာ ျမင့္မားတဲ့ နည္းပညာေတြ ပါလာမယ္။ သူတုိ႔လုပ္ကုိင္ေပးတဲ့ supplier ကုမၸဏီေတြကလည္း နည္းပညာအျမင့္ကုိ သုံးၿပီး ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးရမယ့္လုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ ၀င္လာတာ ပုိမ်ားလာေလေလ နည္းပညာေတြ ပုိပါလာမယ္။ ျပည္တြင္း ကုမၸဏီေတြအေနျဖင့္ ေလ့လာသိရွိၿပီး တုိးတက္မႈေတြ ရရွိေအာင္ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ၾကမယ္။ ျပည္တြင္း Logisitcs ေစ်းကြက္ ပုိတုိးတက္လာမယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
Daizen Myanmar အေနျဖင့္ MIFFA(Myanmar International Freight Forwarders' Association) မွာ Fork lift နဲ႔ပက္သတ္ၿပီးသင္တန္းေတြမွာ training ေပးတယ္။ Daizen Myanmar ရဲ႕ warehouse ကုိ လာေရာက္ေလ့လာၿပီး သင္ယူမႈကုိ စီစဥ္ေပးတယ္။ သုံးစြဲထားတဲ့ warehouse management system ကုိ ရွင္းျပတယ္။ ဂ်ပန္မွာ က်င့္သုံးတဲ့ system အတုိင္း တေထရာတည္း လုပ္ထားတာကုိ training လုပ္ေပးတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ transportation နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုမၸဏီပုိင္ ကားအစီးသုံးေလးဆယ္ရွိတယ္။ အဲဒီေလာက္နဲ႕ မေလာက္ငဘူး။ ဒီေတာ့ third party ေတြ sub contractor ေတြကုိ အသုံးခ်ရတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ကုိယ့္ customer ေတြရဲ႕ requirements ေတြ ျပည့္၀ေအာင္ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ဖုိ႔ အဲဒီ third party ေတြ contractor ေတြကုိ သင္တန္းေပးရတယ္။ မေပးလုိ႔ မရဘူး။ ကုိယ့္ကုမၸဏီရဲ႕ နာမည္ခံၿပီး ထြက္မွာဆုိေတာ လက္ရွိသုံးေနတဲ့ သူတုိ႔ကုိ training ေတြ ေပးရတယ္။ အဲဒီလုပ္ငန္း ခုနစ္ခု ရွစ္ခုမွ ကားသမားေတြ ယာဥ္ေမာင္းေတြကုိ training ေတြ ေပးရပါတယ္။
၁၅။ Logistics လုိ႔ဆုိလုိက္တာနဲ႔ အဓိကက႑ရပ္ဘယ္ႏွစ္ခုေလာက္ရိွမလဲ၊ အဆိုပါက႑အလုိက္ ေတြ႕ႀကံဳ ေနရတဲ့အခက္အခဲနဲ႔စိိန္ေခၚမႈေတြကဘာေတြလည္း ဆိုတာကိုယခုလုိရွင္းျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
Logistics က႑ထဲမွာ sector ေတြအမ်ားႀကီးရွိေနတယ္။ freight forwarder ရွိမယ္။ warehouse ရွိမယ္။ transportation လုိမယ္။ coordinators ေတြလည္း လုိမယ္။ က႑ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ ဘယ္လုိစိန္ေခၚမႈေတြ ရွိသလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြ အၿမဲရွိေနမယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွာ logistics က႑မွာ လုပ္ကုိင္မယ္ဆုိရင္ လမ္းေတြကလည္း ေကာင္းတယ္။ ကားေတြကလည္း ေကာင္းတယ္။ လုပ္ငန္းလုပ္ကုိင္တဲ့အခါ အခ်ိတ္အဆက္ျပဳတာကလည္း အရမ္းေကာင္းၿပီး ျမန္ဆန္တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ လမ္းတခ်ဳိ႕ မေကာင္းတာ ရွိမယ္။ ကား၀င္လုိ႔ မရတာ ရွိမယ္။ ဒီအခက္အခဲေတြ ေျပလည္ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲဆုိတာ အၿမဲ ႀကံဆ အေျဖရွာၿပီး လုပ္ရတဲ့အတြက္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတယ္။ ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းေတြ၊ အျခားျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြအတြက္ အေျဖရွာေပးၿပီး ဗဟုသုတ အသိပညာ ေပးႏုိင္တဲ့အခါ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတယ္။
၁၆။ လက္ရိွျပည္တြင္း Logistics ေစ်းကြက္အနဲ႔ပက္သတ္ၿပီးလည္းယခုလုိ အႀကံျပဳရွင္းျပေပးထားခဲ့ပါတယ္။
လက္ရိွျပည္တြင္း Logistics ေစ်းကြက္အေပၚ စိတ္ေက်နပ္မႈ ရွိပါတယ္။ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း တုိးတက္မႈ ရရွိထားတဲ့ လက္ရွိအေျခအေန တုိးတက္မႈကုိ ေက်နပ္မိပါတယ္။ ဒီထက္လည္း ပိုမိုတုိးတက္လာဖုိ႔ရိွပါတယ္။
Transportation နဲ႔ပက္သတ္လုိ႔ ဘယ္လုိကားအမ်ိဳးအားေတြကိုသံုးသလဲ Brand new or Used.စတင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံစဥ္က ဒီမွာပဲရွိေနတဲ့ တစ္ပတ္ရစ္ထရပ္ကား ေလးစီး ၀ယ္ၿပီး သုံးစြဲခဲ့တယ္။ ကုမၸဏီ စတင္ထူေထာင္ခါစမွာ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ကားအသစ္ေတြ သြင္းလုိ႔ မရေသးတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒီမွာ ရွိေနတဲ့ ကားေတြကုိ သုံးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ကားအသစ္ေတြ ၀ယ္သုံးပါတယ္။ ၁၂ စီး မွာယူထားၿပီး မေရာက္ေသးဘူး။ ဘယ္လုိမွာယူသလဲဆုိေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ နဲ႔ အိႏိၵယ ႏုိင္ငံတုိ႔မွာ တည္ရွိတဲ့ စက္ရုံေတြမွာ ထုတ္တဲ့ Japan brand ကားေတြကုိ ၀ယ္ယူသုံးစြဲပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ဳိးကေတာ့ ကမ္းလွမ္းထားတုန္းပဲ။ ေဈးႏႈန္းကုိေတာ အတိအက် မညိႇႏႈိင္းရေသးဘူး။ အဲဒါက ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ ကားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဈးပုိႀကီးတာ မွန္ေပမဲ့ ေရရွည္အတြက္က်ေတာ့ ပုိေကာင္းပါတယ္။
ဂ်ပန္လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္လုိကားမ်ိဳးကိုသေဘာက်လဲ?
လက္ရိွစီးေနတာက SKD နဲ႔ Brand new ပါ။ ဒီမွာလာထုတ္တဲ့ကားနဲ႔အသစ္သြင္းလာတဲ့ကားကိုႀကိဳက္ပါတယ္။ Used ကိုေတာ့ သိပ္မႀကိဳက္လွပါဘူး။ လက္ရိွအစုိးရရဲ႕မူ၀ါဒကလည္း brand new ကိုအသားေပးလာလုိ႔ used ကေတာ့ ေစ်းကြက္ရိွေတာ့ ရိွေနမယ္ brand new ဘက္ကိုပိုမ်ားလာမယ္လုိ႔ထင္ပါတယ္။
